Werkende ouders
Is men vandaag de dag nog steeds verplicht om de keuze te maken tussen carrière en ouderschap? Ondanks de veranderende denkbeelden, lijkt het soms nog zo, maar er zijn mogelijkheden om werk en ouderschap in balans te brengen, ook voor de werkgever.
Hier lees je over de zorgen die je als werkende ouders kan ervaren en hoe je die kan aanpakken. Maar ook de werkgever speelt een belangrijke rol.
Werkende ouders
Het lijkt soms dat voor een werk-privébalans “kiezen” ook automatisch “verliezen” is. Maar dat hoeft niet zo te zijn; kiezen voor het ene is immers niet kiezen tegen het andere. We moeten ernaar streven om het oude “of… of”-denken te laten plaatsmaken voor “en… en”.
Tijdsnood
Eén van de grootste problemen veroorzaakt doordat je kinderen naar school gaan, is tijdsnood; werk- en schoolplanningen komen niet overeen, je hebt ’s avonds geen tijd om mee te helpen met het huiswerk, en die schooluitstap valt net op de dag van jouw grote project op het werk.
Hoe kan je deze tijdsnood aanpakken zonder dagen van 30 uur uit je hoed te toveren of je slaappatroon in gevaar te brengen?
De werk-privébalans onderhouden
Een goede werk-privébalans is een win-win voor werkgevers en werknemers. Een evenwicht tussen je baan en je persoonlijke leven leidt immers tot minder ziekteverzuim en stress, en je bent als werknemer meer betrokken en staat positiever tegenover uitdagingen en obstakels. Vorm daarom een visie van hoe je ideale balans tussen werk en ouderschap eruitziet, en streef die ook na.
Vroeger waren er ‘natuurlijke netwerken’: ouders, vrienden en familie die af en toe voor de kinderen konden zorgen. Maar doordat iedereen langer aan het werk moet blijven, bestaan die natuurlijke netwerken minder. Het sleutelwoord voor ouders die balans willen tussen werk en privé is daarom flexibiliteit, van zowel werknemer als werkgever. Werknemers hebben behoefte aan inspraak over hoeveel, wanneer en waar ze werken. En dat moet op veel plaatsen wel lukken, want door de coronasituatie werd duidelijk dat er veel mogelijk is wat betreft plaats- en tijdsonafhankelijk werken.
Probeer meer flexibiliteit niet te vragen maar te verkopen aan je leidinggevende. Wees hierbij specifiek, en focus op de wederzijdse voordelen die flexibiliteit met zich meebrengt.
Neem ook de tijd om situaties te evalueren. Praat met je partner over de balans tussen werk en privé. Probeer hierbij kleine veranderingen aan te brengen. Zo kan de ene partner vroeger op het werk starten en vroeger eindigen. Probeer deze veranderingen voor misschien twee weken, en evalueer daarna samen hoe jullie je erbij voelen.
Betrokkenheid bij de school
Op vlak van schoolactiviteiten is er haast nooit een geschikt moment. Een goede manier om toch jouw verantwoordelijkheden op dat vlak te vervullen, is door prioriteiten te stellen: weeg af welke activiteiten jij en je kind het belangrijkst vinden, en probeer je dan daarvoor te engageren. Maar wees realistisch: je kan niet mee naar elke schooluitstap, je bent niet elke vakantie thuis, je kan hen niet vergezellen naar elke hobby. Communiceer dit ook duidelijk met je kind en probeer uit te leggen welke dingen je moet opofferen en om welke redenen.
Ook op vlak van schoolwerk is het niet mogelijk om altijd alles te volgen. Daarom is het belangrijk dat je kind leert leren. Hoe zelfstandiger je kind voor school kan werken, hoe minder tijd je hoeft te besteden aan het uitleggen van nieuwe dingen.
Informeer bij de leerkracht naar eventuele programma’s voor ‘leren leren’, laat je kind van bij het begin zien hoe hij of zij zelfstandig kan leren werken, bouw je invloed daarbij geleidelijk af, en plan tot slot elke dag een vast moment in waarop je kind vragen kan stellen over moeilijkere lessen, in plaats van dat je constant helpt.
Een goede voorbereiding
Welke boeken moet je kopen? Heeft je kind een nieuw rekentoestel nodig? Is de boekentas nog niet te versleten? Als je dit soort vragen allemaal laat liggen de eerste schooldag, raak je al snel overspoeld. Daarom is het belangrijk om tijdens de zomervakantie lang genoeg op voorhand te bekijken over hoe je de terugkeer naar school het best kan voorbereiden.
Maak een lijstje met alle benodigdheden die je op voorhand kan aanschaffen (kaften, boeken, pennenzak, broodtrommel, ...) en zorg dat deze allemaal al minstens een week op voorhand klaarliggen. Dat bespaart je een hoop stress en tijd de dag zelf.
Zorg er ook voor dat het vervoer naar school al vastligt. Gaat je kind met het openbaar vervoer? Voorzie dan al de nodige abonnementen. Met de fiets? Controleer al de bandenspanning, de remmen en de lichten. Zorg ook dat je kind goed vertrouwd is met de route van en naar school. Een paar rustige zomerdagen zijn het ideale moment voor een verkenningstochtje.
Voor en na schooltijd
Voor werkende ouders is het nuttig om je meetings en belangrijkste opdrachten niet aan het begin of einde van een dag te plannen, maar eerder in het midden. Ideaal is tussen 10u en 15u. Met een kind kan je immers nooit 100% efficiënt zijn, dus het is een goed idee om jezelf wat marge te geven voor de onvoorziene situaties die een kind met zich meebrengt.
Gebruik dezelfde vaardigheden die je op het werk nodig hebt ook bij het opvoeden van je kind. Iemand die organisatorisch sterk is, kan goed overweg met schema’s, vaste routines en time management. Bespreek met je kind al vroeg genoeg hoe de dag er precies uit gaat zien. Het is voor veel ouders niet vanzelfsprekend dat ze om 16u al klaar zijn met werken, laat staan hun kind van school kunnen oppikken. Bedenk daarom je mogelijkheden: Is je kind oud genoeg om alleen thuis te blijven? Biedt de school of gemeente naschoolse opvang, activiteiten of clubs aan? Zijn er andere plaatsen zoals familie, vrienden of buren waar je kind terecht kan? Als je hier op tijd weet van hebt, hoef je daar niet meer van wakker te liggen wanneer het zo ver is, en kan je kind zelfs inspraak hebben. Als je dit van tevoren in overleg met je kind gepland hebt, zorgt dit voor zekerheid en rust, ook tijdens de soms stressvolle schooldagen.
Een creatieve ouder kan een probleem omtoveren tot een uitdaging, en kan van alle beschikbare we-time een ‘wauw-time’ maken. Denk terug aan welke herinneringen jou het meest zijn bijgebleven van je kindertijd. Herinner je je meer de netjes gestreken kleren en de dagelijkse zelfgemaakte maaltijd, of toch eerder samen voetballen in het park en de hulp bij die moeilijke maaltafels? Probeer voorrang te geven aan het maken van mooie en leerzame herinneringen.
Routine, routine, routine
Mensen zijn gewoontedieren, want een vaste planning zorgt voor zekerheid. Voor ouders van schoolgaande kinderen is dit zeker nuttig. Zorg dat je kind elke dag op hetzelfde uur opstaat, ontbijt en naar school vertrekt. Voorzie misschien een uurtje of twee na school waarbij je kind zijn of haar huiswerk doet terwijl jij misschien nog wat e-mails opvolgt of verslagen naleest.
Het is een goed idee om tijdens vakantieperiodes deze routine (vooral het opstaan, ontbijt, slapengaan, ...) al een week of twee op voorhand te starten zodat jij en je kind er gewoon aan raken. De zomer versoepelt bijvoorbeeld de dagelijkse structuur, waardoor de terugkeer na enkele weken hard kan zijn. Door die structuur op geleidelijke basis weer op te bouwen, vermijd je klagen en een slecht humeur.
Het is een goed idee om tijdens vakantieperiodes deze routine (vooral het opstaan, ontbijt, slapengaan, ...) al een week of twee op voorhand te starten zodat jij en je kind er gewoon aan raken. De zomer versoepelt bijvoorbeeld de dagelijkse structuur, waardoor de terugkeer na enkele weken hard kan zijn. Door die structuur op geleidelijke basis weer op te bouwen, vermijd je klagen en een slecht humeur.
Praat met elkaar
Praat voor het nieuwe schooljaar van start gaat met je kinderen over wat er voor hen in het verschiet ligt. Zo geef je ze niet enkel een gevoel van volwassenheid en zeggenschap, maar krijgen ze ook al een idee van wat ze kunnen verwachten. Als jullie op dezelfde golflengte zitten, is het daarna ook gemakkelijker om veranderingen in de routine of in activiteiten te bespreken en in te plannen. Probeer ook met je kind te praten over school: hoe was het, wat heb je geleerd, wie heb je gezien? Daarmee kom je geëngageerd en geïnteresseerd over. Vertel anderzijds ook over jouw werkdag, zodat je kind een idee krijgt van jouw verantwoordelijkheden en dagplanning.
Ten tweede, bespreek je situatie met je manager en collega’s. Door persoonlijke gebeurtenissen aan te halen, staat je leidinggevende sneller open om je wat flexibeler te laten werken of om je die ene keer vroeger te laten weggaan.
Ook je collega’s kunnen interessante perspectieven bieden, dus vraag hen hoe zij omgaan met de work-life balance wat betreft hun kinderen. Zo leer je misschien dingen bij of kan je wat inspiratie verkrijgen om je eigen routine en aanpak vlotter te laten lopen.
Organiseer
Organisatie, planning en communicatie zijn zonder twijfel de sleutelwoorden voor een gezonde balans tussen werken, privé en ouder zijn. Zorg er dan ook voor dat deze elementen jouw prioriteit worden, zowel op het werk, als in je privé, als wat betreft het schoolleven van je kind. Zoals auteur A. A. Milne zei: “Organiseren is wat je doet voordat je iets doet, zodat het, wanneer je het doet, niet helemaal in de war komt.”
Uithoudingsvermogen en het delegeren van taken zijn ook bij de opvoeding cruciaal. Je kan en hoeft niet alles zelf te doen, dus wees selectief, durf om hulp te vragen en taken uit te besteden. Deel je verantwoordelijkheden met je partner en werk met een schema. Zo zitten jullie beide op dezelfde golflengte en krijgen jullie beiden een fair share van de oudertijd.
Tips voor de werkgever
De juiste werk-privébalans is echter geen eenrichtingsverkeer. Ook de werkgever speelt hier een belangrijke rol. Voor werkgevers geven we ook enkele tips:
- Wees geëngageerd in het ouderschap van uw werknemers. Zelfs een informeel gesprek over het leven van de kinderen geeft werknemers het gevoel dat er met hen en hun situatie rekening wordt gehouden. Hecht ook belang aan hen in interne communicatie, zoals beleidsupdates of vergaderingen.
- Vraag werkende ouders wat ze nodig hebben. Als het initiatief van de werkgever komt, zijn werknemers sneller geneigd om openhartig over hun noden en wensen te praten. Hierbij zijn open communicatie en een vlakke hiërarchie belangrijk. Hoe vlakker de hiërarchie, hoe meer de werknemer het gevoel heeft dat de werkgever open staat voor communicatie, hoe groter de kans dat de werknemer een voorstel durft te bespreken.
- Gebruik technologie om werknemers flexibeler te laten werken. Zo kunnen ouders hun werk even goed of zelfs beter doen, zonder dat hun familieleven wordt verstoord.
- Investeer in voordelen voor werknemers zoals glijdende uren, thuiswerk of de opleiding van polyvalente medewerkers. Een gelukkige medewerker is een productieve medewerker.
- Voor werkende ouders in grote bedrijven zijn bijkomende faciliteiten voor huishoudelijke taken een enorm voordeel. Zo hebben grote bedrijven soms een kinderopvang, boodschappen- en strijkdiensten, of satellietkantoren.
Op zoek naar kandidaten?
Wij geloven dat de juiste persoon een organisatie kan veranderen.